Nieuwe Cursussen voorjaar 2025

Basiscursus middeleeuws verluchten & Vervolgcursus In de eerste helft van 2025 hoop ik s.c.j. twee cursussen te geven: een basiscursus […]

In de eerste helft van 2025 hoop ik s.c.j. twee cursussen te geven: een basiscursus middeleeuws verluchten en een vervolgcursus op de basiscursus.

Data:

De basiscursus: 11 januari, 15 februari, 15 maart, 12 april, 24 mei.

Vervolgcursus : 18 januari, 22 februari, 22 maart, 26 april, 31 mei.

Materialen om goud op te leggen

Voor wie nog meer wil genieten van middeleeuwse handschriften

Wellicht heeft u al vele mooie voorbeelden van handschriften gezien die prachtig werden verlucht. Zou u dat zelf ook wel eens willen doen?

U kunt het leren tijdens een complete cursus verluchten van vijf zaterdagen. Elke maand een zaterdag, stap voor stap wordt u ingewijd in de geheimen van het middeleeuws verluchten. Schildertechnieken, randversieringen, initialen en niet te vergeten het werken met bladgoud op een traditionele wijze. Verder veel aandacht voor historische pigmenten en voor het werken op perkament en elke cursusdag een boekentafel.

Welke pigmenten werden er gebruikt bij het maken van middeleeuwse handschriften?

Tijdens de cursus besteden we uitvoerig aandacht aan de traditionele-, middeleeuwse pigmenten en kleurmiddelen en hun bindmiddelen. Hoe maakten de middeleeuwse verluchters hun verf, welke grondstoffen gebruikten ze daarvoor en waarom?

Dag 1 Schildertechnieken van het middeleeuws verluchten.

Op deze dag we verdiepen we ons in de diverse schildertechnieken die werden gebruikt bij het maken van de illuminaties. Middeleeuwse schildertechnieken in handschriften wijken immers af van de moderne schildertechnieken.

Dag 2 De mensfiguur, kleding en gezicht.

Het schilderen van kleding en de kleuren van de huid behandelen we op dag twee van de cursus. Het schilderen van plooien werd in middeleeuwse handschriften op diverse manieren gedaan. Op een eenvoudige manier met enkele lijnen of met een meer gecompliceerde techniek van arceringen en stippels.

Voor het schilderen van plooien gebruikte men een speciale techniek van arceringen.

.

Dag 3 Randversieringen

Vele randversieringen zijn een lust voor het oog. Maar het maakt wel verschil uit welke periode van de Middeleeuwen ze komen. De randversieringen zijn eigenlijk gegroeid vanuit de vergrote letters, initialen. Aanvankelijk wat uitsteeksels bij de letter en langzamerhand helemaal rond de tekst. Eerst eenvoudig en later met heel realistische afbeeldingen van vruchten, bloemen, vogels etc. Op dag drie van de cursus onderzoeken we dit boeiende proces.

Dag 4. Goud. Het leren aanbrengen van bladgoud.

Het werken met bladgoud is bijzonder. Het past helemaal bij middeleeuwse handschriften die vaak met goud werden verlucht. We volgen op dag vier van de cursus de middeleeuwse technieken en recepten om het bladgoud op te leggen. We gebruiken hiervoor de historische goudgronden zoals: geklaard eiwit, gesso, gom ammoniak. Ook leren we het goud te polijsten en te decoreren. Verder leren we ook de diverse soorten goud kennen die werden gebruikt ; bladgoud, schelpengoud of mosselgoud. Interessant zijn ook de alternatieven voor goud, die middeleeuwers in hun werk gebruikten.

Kortom een drukke dag..

Schelpengoud of mosselgoud om mee te schilderen.

Dag 5. Eigen werkstuk.

Op deze dag maken we een eigen werkstuk(je) waarin we het geleerde toepassen.

We werken in een ruime zaal waar voldoende plek is voor elke deelnemer.

De lestijden zijn van 10.00 uur tot 15.30 uur.

Plaats: Rotterdam-Ommoord.

De cursussen gaan door bij een minimum van 6 deelnemers en het maximum is 10.

Indien u vragen heeft, wilt u zich opgeven dan kan kunt u mij mailen:

Wie de basiscursus middeleeuws verluchten heeft gevolgd kan zijn of haar vaardigheden verdiepen tijdens de vervolgcursus. In deze cursus werken we vijf zaterdagen lang aan één werkstuk op perkament. De prachtige voorstelling over de bouw van de Toren van Babel uit het getijdenboek van de hertog Jan van Bedford (1389-1435), verlucht door de zogenaamde ‘Bedford meester’ is ons uitgangspunt. De voorstelling is niet allen prachtig maar ook heel leerzaam om die zelf een keer te maken. 

Deze voorstelling heb ik gekozen omdat zij een aantal ‘lastige hobbels’ in zich heeft die moeten worden genomen bij de uitwerking ervan.

  1. Het landschappelijke.
  2. Architecturale elementen.
  3. De mensfiguren.

Deze compositie bevat ze allen en is daarom heel geschikt om te leren. Dat doen we dan ook tijdens deze cursus. We leren al doende hoe we een landschap kunnen schilderen inclusief een specifieke lucht die veel voorkomt in getijdenboeken. Maar ook is er nogal wat aan bebouwing te zien, architectuur. De mensfiguur en de bijbehorende kleding komen eveneens rijkelijk aan bod. Deze drie onderwerpen zijn echt een uitdaging. Verder werken we op perkament dat we eerst bewerken om te kunnen beschilderen. Kortom een echte belevenis zo’n vervolgcursus. 

We prepareren zelf het perkament met puimsteen voordat we er op gaan schilderen.

Detail van de architectuur met arbeiders aan het werk

Detail met figuren op de voorgrond.

Al een aantal keren heb ik deze cursus gegeven en elke keer is het weer bijzonder om te zien dat het werken aan deze voorstelling tot veel enthousiasme en prachtige werkstukken leidt. Het werkproces is verdeeld over de vijf zaterdagen , we bouwen de voorstelling op in fasen. Dit helpt om overzicht te houden.

Aan het werk, langzaam groeit de voorstelling.
Werkstuk van een deelnemer.

De lestijden zijn van 10.00 uur tot 15.30 uur.

Plaats: Rotterdam-Ommoord.

De cursussen gaan door bij een minimum van 6 deelnemers en het maximum is 10.

Indien u vragen heeft, wilt u zich opgeven dan kan kunt u mij mailen: