Verschillende mogelijkheden
Wie op perkament wil schilderen moet een aantal afwegingen maken. Ga ik het perkament opspannen of niet, ga ik er een ondergrond op aan brengen zoals in de Middeleeuwen wel werd gedaan of niet?
Over het eerste, het opspannen of opplakken van perkament wil ik in dit bericht wat ervaringen delen die kunnen helpen. Ik ben natuurlijk nooit helemaal volledig, het zijn mijn ervaringen en die van iemand anders kunnen ook heel waardevol zijn.
Allereerst een misverstand opruimen. Het opspannen of opplakken van perkament is niet middeleeuws want er werd gewoon op de vellen perkament van de katernen geschilderd al dan niet op een aangebrachte ondergrond. Maar in diverse boekjes zie ik wel dat het wordt aanbevolen en eerlijk gezegd is het wel handig zeker als je nog niet veel ervaring hebt opgebouwd.
Verschillende mogelijkheden
Perkament op een stukje karton opplakken
Dit kan met een klein stukje perkament heel goed met een stukje plakband. Voor mijn workshops gebruik ik meestal een velletje perkament niet groter dan 15 x 10 cm en dat is prima te doen.
Perkament met lijm geplakt op een stukje karton
Op bovenstaande afbeelding zien we een stukje perkament dat is geplakt op een stukje museum karton. Het perkament kun je plakken met boekbinderslijm PVA, mix of stijfsel. Maak het niet te nat, strijk het goed glad en droog het onder bezwaar, een stapel boeken of persplankjes.
Zorg ervoor dat het stuk karton wat groter is en plak aan de achterkant voor de zekerheid een stuk kraftpapier. Dit voorkomt dat het karton bol gaat staan. Ook hier moeten we niet al te grote stukken perkament gebruiken want het perkament werkt enorm en dan trekt het alsnog krom.
Naast karton kun je natuurlijk ook een plankje van MDF gebruiken waar je het perkament opplakt. maar ik vind dat minder handig bij het inlijsten. Je hebt dan echt een lijst nodig waar je een geschilderd doek of paneel in kunt inlijsten. Maar als je hier voor kiest heb je wel een strak geheel. Nadeel hiervan is weer de ‘onnatuurlijke uitstraling’ van het perkament.
Perkament opspannen zonder lijm op een plankje en na het schilderen weer verwijderen
Voor de vervolgcursus die ik geef gebruiken we een vel perkament dat is opgespannen op een plankje van MDF. We schilderen daar in vijf zaterdagen een prachtige voorstelling op naar voorbeeld uit het getijdenboek van John van Bedford. Als we klaar zijn snijden we het vel voorzichtig los en kunnen het indien gewenst inlijsten met gebruik van een passe-partout.
Deze werkwijze heeft als voordeel dat je kunt werken op een strak, egaal oppervlak maar ook dat je wanneer het is ingelijst weer de lichte bolling van perkament terugkrijgt. Zelf vind ik deze werkwijze te prefereren boven de bovengenoemde methodes. Hierbij kun je ook grote werkstukken maken als je maar een dik genoeg MDF-plankje hebt. Gebruik hiervoor MDF van 16 mm. dik en dat gaat prima.
Hieronder zal ik laten zien hoe het werkt.
Deze manier is best bewerkelijk maar stap voor stap moet het zeker gaan lukken. Eerst snijden we de stukken perkament op maat. Neem de maat van de plankjes en teken die af op de achterkant van de gehele huid. Teken een marge af rondom de plankjes net zo breed als de dikte van de MDF-plank. Dit stukje extra hebben we nodig voor het omvouwen en bevestigen van het perkament.
Na het drogen hebben we een fijne ondergrond om op te werken die nauwelijks door vocht wordt beïnvloed. Je kunt er goed op schilderen en heel precies werken zonder hobbels en bobbels.
De volgende keer meer over een hulpmiddel om gewoon middeleeuws te kunnen schilderen, op perkament zonder te plakken of op te spannen.
